NPK hay DAP phù hợp cho lúa? Góc nhìn khoa học giúp bà con bón phân hiệu quả hơn

Trong sản xuất lúa, việc chọn đúng loại phân bón có vai trò quyết định đến năng suất và chất lượng hạt gạo. Hai loại phân được nông dân sử dụng phổ biến nhất hiện nay là phân bón NPK và phân bón DAP. Tuy nhiên, nhiều bà con vẫn còn băn khoăn: “Nên bón NPK hay DAP cho lúa?”
Thực tế, thay vì chọn một trong hai, các chuyên gia khuyến cáo nên kết hợp NPK và DAP theo từng giai đoạn sinh trưởng để tận dụng tối đa ưu điểm của mỗi loại.

1. Phân biệt NPK và DAP – hiểu đúng để bón đúng

1.1. Phân bón NPK là gì?

Phân bón NPK là loại phân tổng hợp chứa đủ ba nguyên tố đa lượng cần thiết cho cây trồng:

• Đạm (N): giúp cây phát triển thân lá, tăng sinh khối.
  
• Lân (P₂O₅): kích thích phát triển rễ và hình thành bông, hạt.
  
• Kali (K₂O): tăng sức chống chịu, giúp hạt chắc và chất lượng gạo tốt hơn.
  

Tùy công thức, NPK còn có thể bổ sung thêm trung, vi lượng như Lưu huỳnh (S), Magiê (Mg), Canxi (Ca), kẽm (Zn), bo (B)… Ví dụ các công thức phổ biến:
NPK 16-16-8+13S, NPK 20-20-15, NPK 16-16-16, NPK 30-10-10,…

1.2. Phân bón DAP là gì?

Phân bón DAP (Diammonium Phosphate) có công thức 18-46-0, chứa:

• 18% Đạm (N) dạng amoni dễ hấp thu.
  
• 46% Lân (P₂O₅) dễ tiêu, giúp cây bén rễ nhanh, hồi xanh mạnh. 

Nhờ hàm lượng lân cao, DAP cho lúa đặc biệt hiệu quả ở giai đoạn đầu vụ, khi cây cần bộ rễ khỏe để hấp thu dinh dưỡng và chống chịu tốt.

2. So sánh công dụng của NPK và DAP trong trồng lúa

Kết luận: DAP là “phân kích rễ – nuôi mầm”, còn NPK là “phân nuôi cây – nuôi hạt”.
Sử dụng phối hợp cả hai giúp cây lúa khỏe từ đầu vụ đến cuối vụ, đạt năng suất và phẩm chất gạo tối ưu.

3. Tác động của NPK và DAP theo từng giai đoạn sinh trưởng của lúa

Giai đoạn 1: Cây con hồi xanh, đẻ nhánh

• DAP cho lúa: Lân cao (46%) giúp rễ phát triển mạnh, ăn sâu và lan rộng. Đạm trong DAP giúp cây hồi xanh nhanh, đẻ nhánh hữu hiệu.
  
• NPK cho lúa: Bổ sung thêm Kali và Lưu huỳnh giúp cây cứng khỏe, chống sâu bệnh sớm.
  Kết hợp DAP + NPK giúp cây bén rễ nhanh, đẻ nhiều nhánh to và khỏe. 

Giai đoạn 2: Làm đòng – trỗ bông

• DAP: Hỗ trợ hình thành mầm hoa nhờ lân, nhưng nếu chỉ dùng DAP sẽ thiếu Kali khiến bông lép, cây yếu.
  
• NPK: Cung cấp đủ đạm và kali giúp đòng mập, bông to, nhiều hạt chắc. Kali còn giúp chống đổ ngã và cải thiện tỷ lệ thụ phấn.
  Giai đoạn này, NPK là chủ lực, DAP chỉ dùng bổ sung lân. 

Giai đoạn 3: Nuôi hạt – chắc hạt

• DAP: Vai trò không còn lớn vì cây cần Kali cao, mà DAP không chứa Kali.
  
• NPK: Kali quyết định độ chắc, sáng và trọng lượng hạt. Trung lượng như Lưu huỳnh giúp gạo trắng hơn, hương vị ngon hơn.
  NPK giữ vai trò then chốt, quyết định năng suất và chất lượng cuối vụ. 

4. Cách bón phân NPK và DAP cho lúa hiệu quả nhất

Để đạt hiệu quả tối đa, bà con nên bón đúng loại, đúng liều, đúng lúc và đúng cách:

4.1. Bón lót (trước hoặc ngay sau khi sạ)

• Phân dùng: DAP 18-46-0 + NPK 16-16-8+13S
  
• Mục đích: Giúp rễ cắm sâu, bén đất nhanh, cây hồi xanh mạnh.
  
• Liều lượng: 80–100 kg DAP/ha + 100–150 kg NPK/ha 

4.2. Bón thúc đẻ nhánh (7–15 ngày sau sạ)

• Phân dùng: NPK 16-16-8+13S kết hợp ít DAP (nếu đất nghèo lân).
  
• Liều lượng: 150–200 kg NPK/ha + 50–70 kg DAP/ha 

4.3. Bón thúc làm đòng (30–35 ngày sau sạ)

• Phân dùng: NPK 16-16-8+13S hoặc NPK 20-10-10
  
• Liều lượng: 150–200 kg/ha
  
• Tác dụng: Nuôi đòng to, hạt nhiều, cây cứng khỏe. 

4.4. Bón nuôi hạt – chắc hạt (45–55 ngày sau sạ)

• Phân dùng: NPK giàu Kali như NPK 13-13-21+TE
  
• Liều lượng: 100–150 kg/ha
  
• Tác dụng: Giúp hạt chắc, sáng, tăng trọng lượng 1.000 hạt, gạo đẹp hơn. 

5. Hiệu quả kinh tế khi kết hợp NPK và DAP cho lúa

Theo các mô hình tại Đồng bằng sông Cửu Long, khi bà con kết hợp NPK và DAP:

• Năng suất lúa tăng 7–12% so với chỉ dùng một loại.
  
• Tỷ lệ hạt lép giảm 15–20%.
  
• Gạo sáng, cơm ngon hơn, bán được giá cao hơn.
  
• Chi phí phân bón tổng thể giảm do cân đối lượng bón và tăng hiệu suất hấp thu dinh dưỡng. 

Mô hình “Smart Rice Farming” tại Cần Thơ (2023–2024) cũng cho thấy:

• Năng suất đạt 9 tấn/ha,
  
• Giảm 40% lượng phân ure,
  
• Tiết kiệm 30% nước tưới,
  
• Giảm khí thải nhà kính 40%,
  
• Lợi nhuận tăng hơn 20% so với canh tác truyền thống. 

6. Điều chỉnh công thức theo từng loại đất

Ngoài ra, nên rải vôi 7–10 ngày trước khi gieo, không bón chung vôi với DAP/Ure để tránh mất hiệu lực phân.

7. Những lưu ý quan trọng khi sử dụng phân bón NPK và DAP

1. Không nên lạm dụng DAP suốt vụ, vì thiếu Kali sẽ làm hạt lép, cây yếu.
   
2. Không trộn chung DAP với vôi hoặc phân ure cùng lúc.
   
3. Chia nhỏ lượng NPK và ure để bón nhiều lần, giúp giảm thất thoát đạm.
   
4. Giữ nước hợp lý trong ruộng khi bón để cây hấp thu tốt.
   
5. Bổ sung phân hữu cơ và vi sinh để cải tạo đất, giữ độ phì lâu dài. 

8. Kết luận: NPK hay DAP – chọn đúng, hiệu quả cao

Câu trả lời không nằm ở việc chọn “NPK hay DAP tốt hơn”, mà là sử dụng kết hợp hợp lý theo từng giai đoạn sinh trưởng:

• Đầu vụ: Ưu tiên phân bón DAP để kích rễ, hồi xanh, đẻ nhánh mạnh.
  
• Giữa vụ: Tăng cường phân bón NPK để nuôi đòng, làm bông to, nhiều hạt.
  
• Cuối vụ: Dùng NPK giàu Kali để chắc hạt, sáng hạt, tăng năng suất và chất lượng gạo. 

Khi áp dụng đúng kỹ thuật, hiệu quả sử dụng phân tăng 10–20%, năng suất lúa cao hơn, chất lượng gạo tốt hơn, đồng thời giảm chi phí và bảo vệ môi trường.

🔹 Tổng kết ngắn gọn cho bà con:

• DAP: Bón đầu vụ – giúp cây bén rễ, hồi xanh nhanh.
  
• NPK: Dùng suốt vụ – nuôi cây khỏe, nuôi hạt chắc.
  
• Kết hợp DAP + NPK: Giải pháp tối ưu cho năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế bền vững. 

Tường Nguyên là nhà phân phối chính hãng phân bón NPK và DAP Hàn Quốc, Trung Quốc, Nga,… Tường Nguyên luôn đồng hành cùng bà con với các giải pháp dinh dưỡng khoa học, phù hợp từng vùng đất và mùa vụ, giúp cây lúa khỏe  bông sai hạt chắc  vụ mùa bội thu.

Hi vọng các bí quyết trên sẽ giúp cho bà con có vụ mùa bội thu. Nếu anh chị đại lý hoặc bà con nào cần tư vấn thêm, Tường Nguyên sẵn sàng kết nối – chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ thông tin sản phẩm.

Quý đại lý có nhu cầu hợp tác hoặc đặt hàng, vui lòng inbox hoặc liên hệ hotline để nhận chính sách phân phối chi tiết.

 CÔNG TY TNHH TMDV XNK TƯỜNG NGUYÊN
🏠 Địa chỉ: 474 Trần Phú, khóm An Lộc, phường An Bình, Đồng Tháp
☎️ Hotline: 0277 3837 259
🌐 Website: www.tuongnguyen.vn